9 Kasım 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile kentsel dönüşüm süreçlerinde önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu düzenlemeler, özellikle 6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ilimizi etkileyen depremin ardından, olası Marmara depremine hazırlık amacıyla hayata geçirilmiştir. Kanunun temel amacı, afet riski altındaki bölgelerde kentsel dönüşüm süreçlerini hızlandırmak ve yargı süreçlerini etkinleştirmektir.
1. Kanun ile Getirilen Önemli Değişiklikler
1.1. Kentsel Dönüşüm Karar Yeter Sayısı
Önceden, kentsel dönüşüm kararı alabilmek için hak sahiplerinin en az üçte iki çoğunluğunun onayı gerekmekteydi. Yeni düzenleme ile bu oran, salt çoğunluğa (yarıdan bir fazla) indirilmiştir.
1.2. Kentsel Dönüşümde Yıkım Süreci
Riskli yapıların tahliyesinin engellenmesi durumunda, kolluk kuvvetlerinin müdahale etmesi sağlanacaktır. Ayrıca, risk tespiti engellenirse, yetkililerin yazılı izniyle yapı çilingir aracılığıyla açılabilecektir.
1.3. Kentsel Dönüşümde Mali Yardımlar
Kentsel dönüşüm projelerinde, hak sahiplerine sağlanacak mali yardımların kapsamı genişletilmiştir. Bu kapsamda, kira yardımları ve faiz destekleri artırılmıştır.
1.4. Kentsel Dönüşümde Tebligat
Tebligat süreçlerinin hızlandırılması amacıyla, elektronik tebligat yönteminin kullanılması teşvik edilmektedir. Bu sayede, süreçlerin daha hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesi hedeflenmektedir.
1.5. Kentsel Dönüşümde Resen Riskli Yapı Tespiti
16 Ekim 2023 tarihinde kurulan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, riskli yapı tespiti yapma yetkisine sahiptir. Bu sayede, riskli yapıların tespiti ve hazine taşınmazlarının değerlendirilmesi süreçleri daha etkin bir şekilde yürütülecektir.
1.6. Kentsel Dönüşümde İtiraz
Riskli yapı tespitine itiraz süreçleri yeniden düzenlenmiştir. İtirazların değerlendirilmesi için oluşturulan komisyonların yapısı ve çalışma usulleri belirlenmiştir.
1.7. Kentsel Dönüşüm Sürecinde Yapı ve İskân Ruhsatı
Kentsel dönüşüm projelerinde, yapı ve iskân ruhsatlarının alınması süreçleri kolaylaştırılmıştır. Bu kapsamda, bürokratik engellerin azaltılması ve süreçlerin hızlandırılması hedeflenmektedir.
2. Kentsel Dönüşüm Masraflarının Hisseleri Oranında Maliklerden Tahsili
Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında yapılan masraflar, maliklerin hisseleri oranında tahsil edilecektir. Bu düzenleme ile mali yükümlülüklerin adil bir şekilde paylaşılması amaçlanmaktadır.
3. “Rezerv Alanı” Tanımındaki Değişiklikler
Kanun ile “rezerv alanı” tanımı yeniden ele alınmıştır. Bu kapsamda, rezerv alanlarının belirlenmesi ve kullanımıyla ilgili kriterler güncellenmiştir.
4. 6 Şubat Depremine İlişkin Yargı Süreçlerini Hızlandırıcı Usuller
6 Şubat depremi sonrasında ortaya çıkan yargı süreçlerinin hızlandırılması amacıyla, özel usuller öngörülmüştür. Bu kapsamda, afet bölgelerindeki davaların öncelikli olarak ele alınması ve hızlı bir şekilde sonuçlandırılması hedeflenmektedir.
5. Arsa Haline Gelen Taşınmazlarda Ortaklığın Giderilmesi Davası
Kentsel dönüşüm süreci sonunda arsa haline gelen taşınmazlarda, ortaklığın giderilmesi davalarının açılabilmesi için yeni düzenlemeler getirilmiştir. Bu sayede, mülkiyet sorunlarının çözümü ve taşınmazların değerlendirilmesi süreçleri kolaylaştırılmaktadır.
Yukarıda belirtilen değişiklikler, kentsel dönüşüm süreçlerinin daha hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesini amaçlamaktadır. Bu kapsamda, hak sahiplerinin ve ilgili tüm tarafların yeni düzenlemeler hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir.
